Drugu godinu zaredom zdravstvo u Srbiji zauzelo je posljednje – 35. mjesto u Evropi, pokazuje istraživanje provedeno za potrebe Evropskog parlamenta prošle godine, a negativno je ocijenjeno zbog listi čekanja.

Na terapiju karcinoma čeka se više od 20 dana, a u Kragujevcu se, naprimjer, operacija kukova zakazuje za 2022. godinu. Pozitivno je ocijenjena dostupnost porodičnom ljekaru i vakcinacija djece.

Srbija za zdravstvo iz bruto društvenog proizvoda izdvaja 6,3 posto, što je dvostruko manje od članica Evropske unije poput Holandije, Njemačke i Francuske.

Ekipa Al Jazeere provjerila je kakva je zdravstvena skrb u opštini Sjenica, stotinjak kilometara od Užica. Riječ je o jednoj od najvećih opština u Srbiji, gdje veliki broj stanovnika živi daleko od Doma zdravlja.

Dom zdravlja u Sjenici jedan je od rijetkih koji ima odjeljenje za dijalizu, porodilište i interno odjeljenje. U sastavu je zdravstvenog centra Užice, iako je, prema broju ljekara i zdravstvenih usluga koje pruža, odavno trebao postati opća bolnica.

“Verovatno bi mogli tada da koristimo neke pogodnosti koje sad nemamo, raznu humanitarnu pomoć i pomoć od naših ljudi u inostranstvu, jer sad mnogi od njih nerado hoće da doniraju nešto, plašeći se da će to da ode u Užice”, kaže direktor Doma zdravlja Sjenica Stevica Tripković.

‘Hladno i jadno’

Za Dom zdravlja, tvrde u toj ustanovi, više novca izdvojila bi i opština, kada bi bio samostalni zdravstveni centar.

“Sa površinom od 1.059 kvadratnih kilometara, opština Sjenica spada među najveće opštine u Srbiji. Veći deo stanovništva živi u selima raštrkanim po Pešterskoj visoravni. Mahom su to stari ljudi i za njih je organizovano deset ambulanti. U većinu njih lekar dolazi jednom sedmično”, javlja iz Sjenice novinar Al Jazeere Vladimir Bobetić.

Rano jutro nad Pešterom. Ekipa Doma zdravlja iz Sjenice stiže u selo Zaječić. Četiri pacijenta čekaju doktoricu u seoskoj ambulanti, u kojoj je hladnije nego napolju. Šporet na drva ne radi, a uslovi za rad katastrofalni, jer je inventar stariji od 20 godina.

Tamo gdje je trebao biti stan za doktora sve je srušeno. Pacijenti, uglavnom hronični bolesnici, dolaze na redovne kontrole i da uzmu recepte za lijekove.

“Evo, sami vidite, katastrofa. Zimi se tu pomalo naloži, inače hladno, jadno. Ovo je bruka, a što se tiče doktora – svaka čast”, govori mještanka sela Nusreta Bihorac.

Doktorica će u Zaječić doći ponovo za sedam dana.

Prva linija

U selu Kladnica ambulanta je nešto bolja. Ima medicinsku sestru, koja je svakodnevno na poslu. Osim svog, obavlja i posao spremačice, pa ambulanta izgleda daleko pristojnije.

“Uslovi za rad su veoma teški. Najveći problem medicinskog osoblja i ljekara je nedostatak medicinske opreme i povremeni nedostatak lijekova”, kaže doktorica Almina Muhović.

Slika je sasvim drugačija u selu Duga Poljana, gdje su mještani sami finansirali obnovu ambulante. Tamo sad mogu dobiti ultrazvučni i stomatološki pregled. Stomatolog dolazi jednom sedmično, a u pripremi je i laboratorija, u kojoj će se raditi osnovne analize.

“Vrhunska medicina je u ovakvim ambulantama, a medicina u kliničkim centrima je visoko specijalizovana medicina. Ovdje treba da rješavamo 85 odsto problema, a onih 15 odsto problema je propust sa prve linije”, navodi doktor Sead Habibović.

Tu prvu liniju u Sjeničkom kraju čuva entuzijazam ljekara, bar dok Dom zdravlja u Sjenici ne postane zaseban zdravstveni centar, nezavisan od Užica, prije svega u finansijskom smislu. To bi značilo i više novca, koji bi se mogao iskoristiti za obnovu ruiniranih ambulanti.